In de moderne pluimveehouderij is het gezond houden van de lever een hele klus. Onze moderne legrassen worden steeds productiever en worden langer aangehouden. De lever moet hierdoor harder werken. Het is daarom verstandig om de conditie van de lever goed in de gaten te houden en waar nodig bij te sturen.
Waarom is de lever zo belangrijk?
De lever speelt een hoofdrol in de stofwisseling. Dit orgaan heeft een sleutelfunctie als het gaat om het transport van koolhydraten, vetten en eiwitten. Daarnaast houdt de lever het bloed vrij van afvalstoffen. Een gezonde lever is een absolute voorwaarde voor een topfitte leghen met bijbehorende topproductie.
Opletten bij jonge hennen
Jonge hennen komen snel aan de leg en kunnen in het begin van de legperiode nog niet voldoende vreten om de behoefte aan voedingsstoffen te dekken. Om deze reden worden lichaamsreserves aangesproken waardoor de lever extra wordt belast met kans op leververvetting als gevolg.
De TopFit Startvoeders zijn speciaal ontwikkeld voor deze periode, waarin gefocust wordt op voeropnamestimulatie, het ontwikkelen van een goed eetgedrag en het gewenste productiedoel. De voeropname komt in balans met de hoge productie en een groeiend ei-gewicht.
Aandacht voor oudere hennen
Bij het ouder worden van de leghen speelt een overaanbod van energie (met name uit zetmeel) vaker een rol bij het ontstaan van leververvetting. Het TopFit legvoerassortiment is geoptimaliseerd op de juiste hoeveelheid nutriënten om zoveel mogelijk leververvetting te voorkomen. Afhankelijk van de voerlijn (productiedoel) en fase (leeftijd) is een juiste balans tussen de vet en koolhydraten-(zetmeel)bron gekozen.
Het voer bevat ook voldoende choline chloride ter ondersteuning van de leverfunctie, alsmede voldoende vitamine B. Beide zijn van belang voor met name de vetstofwisseling.
Hoogproductieve hennen lopen meer gevaar
Vroeger leverde vervetting minder problemen op, omdat de hennen minder produceerden. In de huidige koppels zitten individuele hennen die zelfs op zestig weken nog 100 procent leggen. Oftewel, er wordt een jaar rond gemiddeld boven de 90% geproduceerd. Daarnaast wordt steeds vaker de honderdwekenleeftijd, zonder geforceerde rui, overschreden (voornamelijk witte rassen). Het goed functioneren van de lever is dus cruciaal.
Leververvetting leidt tot productiedaling
Abnormale vervetting (Fatty Liver Syndrome of FLS) leidt in een heftige vorm tot een sterke daling van de productie, eventueel in combinatie met een dalende voeropname en/of een verhoogde uitval. Een gezonde lever is (donker)rood. Bij vervetting wordt de lever lichter en soms geel/grijs. De vetweefsels hebben dan geen structuur meer, waardoor de levers slapper zijn. Bij een botsing of snelle beweging kaneen vervette lever scheuren met uitval als gevolg.
Wees alert op afwijkingen
Ieder koppel leghennen moet nauwlettend worden gevolgd om het risico op leververvetting te verkleinen. Controleer daarom samen met jouw dierenarts regelmatig de conditie van de lever. In zijn algemeenheid is aandacht voor de lever geboden bij alle wijzigingen in productieomstandigheden zoals ziekte, voeropname en temperatuur.
Kenmerken van (beginnende) leververvetting zijn:
- afwijkende kamkleur
- dalende productie
- toename lichaamsgewicht en buikvet
Preventie en behandeling
Precisievoeding, met in elke levensfase de juiste hoeveelheid voedingsstoffen, is cruciaal voor de gezondheid van hoogproductieve leghennen. Wanneer het toch nodig is om de preventie te intensiveren, dan kan dat door het toevoegen van choline. Dit kan in een lage dosering, gedurende meerdere weken. Voor een curatieve behandeling is het verstrekken van FLS-mix (choline, mineralen en vitaminen) gedurende drie weken noodzakelijk. Overleg met je specialist welke ondersteunende maatregelen het best bij jouw bedrijf passen.